Hành chính
Huyện Kim Sơn có diện tích 207 km² và 172.399 người, gồm hai thị trấn (Phát Diệm - huyện lỵ, Bình Minh), và 25 xã gồm Hồi Ninh, Chất Bình, Yên Mật, Kim Đông, Lai Thành, Yên Lộc, Tân Thành, Lưu Phương, Thượng Kiệm, Kim Chính, Đồng Hướng, Quang Thiện, Như Hoà, Hùng Tiến, Ân Hoà, Kim Định, Chính Tâm, Định Hoá, Văn Hải, Kim Tân, Kim Mỹ, Cồn Thoi, Kim Hải, Xuân Thiện, Kim Trung.
Lịch sử
Kim Sơn là vùng đất mở ra đời từ công cuộc khẩn hoang vùng bãi biển đầy lau sậy và sú vẹt dưới sự tổ chức và điều hành của Doanh Điền sứ Nguyễn Công Trứ năm Kỷ Tỵ, 1829. Đây là vùng đất mở, hàng năm tốc độ bồi tụ tiến ra biển từ 80 - 100 m. Chính vì thế Kim Sơn gắn với lịch sử của những cuộc chinh phục đất hoang bồi - quai đê lấn biển. Gần 200 năm đã tiến hành quai đê lấn biển sáu lần. Về diện tích hiện nay gấp gần 3 lần so với khi mới thành lập huyện.
Là vùng đất mới nên Kim Sơn không có nhiều di tích lịch sử ngoài những ngôi chùa mới nhưng Kim Sơn có nhà thờ Phát Diệm là một công trình kiến trúc tôn giáo độc đáo ở Việt Nam. Mặt khác Kim Sơn mang đặc trưng văn hóa đới sống của vùng đất mới với những người đi khai hoang lấn biển.
Kinh tế
Kim Sơn cùng với Hải Hậu (Nam Định) và Tiền Hải (Thái Bình) là những đơn vị đầu tiên đạt năng suất lúa 5 tấn/ha. Nền kinh tế của huyện Kim Sơn có 3 thế mạnh: Kinh tế nông nghiệp giữ vị trí quan trọng, chiếm gần 1/3 tổng sản lượng lúa của tỉnh Ninh Bình. Ngành thủ công nghiệp truyền thống sản xuất hàng chiếu cói, có giá trị hàng hóa lớn. Vùng kinh tế biển đã và đang được đầu tư khai thác, đây là một vùng có tiềm năng để phát triển thành một vùng sản xuất hàng hóa phong phú và đa dạng.
Kim Sơn hình thành 2 vùng địa lý kinh tế:
- Các xã khu vực phía nam (trung tâm là thị trấn Bình Minh) nằm ở ven biển có thế mạnh về khai thác và nuôi trồng thuỷ hải sản đặc biệt là tôm, ghẹ, sò, cua v.v... Tại đây nổi tiếng với nghề trồng cói. Phía nam Kim Sơn có vùng ven biển rộng gần 6.000 ha chứa đựng nhiều tiềm năng về thủy sản và du lịch. Tuy nhiên vấn đề giao thông đi lại và hạ tầng tương đối khó khăn.
- Các xã phía bắc (trung tâm là thị trấn Phát Diệm) thuộc khu vực phù sa bồi đắp đất đai màu mỡ là vựa lúa của tỉnh. Tại đây còn phát triển nghề thủ công truyền thống là nghề cói. Năm 2008 Kim Sơn có 7 làng nghề được công nhận là làng nghề truyền thống chiếu cói, đó là: Làng nghề Trì Chính, Kiến Thái, Thủ Trung (xã Kim Chính), Đồng Đắc, Hướng Đạo (xã Đồng Hướng) và Ninh Mật, Yên Thổ (xã Yên Mật).
Di tích lịch sử: nhà thờ Phát Diệm là một công trình kiến trúc đá nổi tiếng xây dựng từ năm 1890; đền thờ Nguyễn Công Trứ nằm bên quốc lộ 10 thuộc xã Quang Thiện; nhà thờ Cồn Thoi ở vùng ven biển; các di tích quốc gia khác như chùa Đồng Đắc, đình Thượng Kiệm và đền Chất Thành.
Thắng cảnh tự nhiên: Kim Sơn có 18 km bờ biển nằm giữa hai cửa sông lớn là sông Đáy và sông Càn Toàn bộ khu vực gồm thị trấn Bình Minh và các xã ven biển: Kim Đông, Kim Hải, Kim Trung đã được UNESCO công nhận là một trong những địa danh thuộc khu dự trữ sinh quyển thế giới. Tại đây thiên nhiên, sự sống còn đa dạng và hoang sơ. Thắng cảnh khu vực ven biển Kim Sơn nằm trong quy hoạch du lịch của tỉnh Ninh Bình bao gồm bãi biển, sông Cà Mau, rừng phòng hộ, các cù lao, cồn nổi, cửa sông Đáy, cửa sông Càn, v.v...
Đặc sản: rượu Kim Sơn là một đặc sản tiêu biểu của địa phương, các đặc sản khác có thế mạnh phát triển ở đây phải kể đến miến lươn, hải sản, gạo .v.v.
Một trong những thành tựu nổi bật nhất của huyện Kim Sơn trong năm 2024 là kết quả vượt trội trong lĩnh vực kinh tế. Tổng thu ngân sách trên địa bàn ước đạt 1.026.513 triệu đồng, đạt 297,94% dự toán UBND tỉnh giao và 224,87% dự toán HĐND huyện giao. Đặc biệt, thu từ đấu giá quyền sử dụng đất đạt 871.105 triệu đồng, vượt xa so với kế hoạch. Đây là nguồn lực quan trọng để huyện đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng nông thôn mới và thực hiện các chương trình an sinh xã hội.
Nhằm khai thác tiềm năng, thế mạnh của huyện miền biển, Kim Sơn tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của HĐND tỉnh, HĐND huyện về phát triển kinh tế nông nghiệp; tuyên truyền, vận động và hướng dẫn Nhân dân sản xuất lúa theo hướng hữu cơ, chất lượng cao, bền vững.
Nông dân đã ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nuôi trồng thuỷ, hải sản, nâng cao giá trị sản xuất trên 1 ha đất canh tác, đồng thời tăng cường chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con nuôi. Năm 2024, tổng diện tích gieo cấy 2 vụ lúa của toàn huyện đạt 15.960 ha, tổng sản lượng ước đạt 96.024 tấn, trong đó toàn huyện có 475 ha lúa đặc sản theo hướng hữu cơ (lúa Nếp hạt cau và lúa ST25), đây là hướng đi cho giá trị hiệu quả kinh tế cao. Sản lượng thủy, hải sản ước đạt 36.418 tấn, cho thấy tiềm năng kinh tế biển của huyện đang được khai thác hiệu quả. Điều này phù hợp với định hướng phát triển Kim Sơn thành vùng kinh tế biển trọng điểm của tỉnh Ninh Bình.
Bên cạnh đó, huyện tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp phát triển, nhất là khối doanh nghiệp tư nhân. Tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, kích thích tiêu dùng. Do vậy, các ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ đã phục hồi và tăng trưởng, góp phần vào sự phát triển kinh tế chung của huyện. Trong năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa ước đạt 8.350 tỷ đồng, tăng 18% so với năm 2023. Tổng giá trị xuất khẩu ước đạt 70 triệu USD, tổng giá trị nhập khẩu ước đạt 32 triệu USD.
Đặc biệt, công tác xây dựng nông thôn mới đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận, nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu. Đến hết năm 2024, toàn huyện có 32 xóm đạt chuẩn khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, nâng tổng số 91/277 thôn, xóm đạt chuẩn, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.
Lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Chất lượng giáo dục được nâng cao, số trường đạt chuẩn Quốc gia tiếp tục tăng. Trong năm, 100% trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1, 30 trường đạt chuẩn mức độ 2 (10 trường mầm non, 15 trường tiểu học, 5 trường THCS). Công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho Nhân dân được triển khai hiệu quả. An sinh xã hội được đảm bảo, đặc biệt là việc chăm lo cho các đối tượng chính sách, người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn. Huyện đã hoàn thành kế hoạch hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho hộ nghèo theo tinh thần Nghị quyết 43/2023/NQ-HĐND, ngày 10/3/2023 của HĐND tỉnh ban hành Quy định chính sách hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho hộ nghèo trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2023-2025 (xây mới, sửa chữa 75 nhà).
Huyện Kim Sơn đã tích cực đổi mới mô hình tăng trưởng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hành chính. Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã được triển khai đồng bộ, nhận được sự đồng thuận cao của người dân. Kim Sơn cũng là một trong những địa phương dẫn đầu về chỉ số cải cách hành chính, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp huyện và chuyển đổi số.
Năm 2024, công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả. Đảng bộ huyện hoàn thành sớm chỉ tiêu phát triển đảng viên mới. Công tác chuẩn bị đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ XXV, nhiệm kỳ 2025-2030 được triển khai nghiêm túc, chất lượng.
Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được đẩy mạnh, gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và gắn với thực hiện chủ đề công tác năm của Tỉnh ủy và Huyện ủy. Qua đó nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất đạo đức tốt, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Việc triển khai các đợt sinh hoạt chính trị, tư tưởng sâu rộng về các bài viết, tác phẩm của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng góp phần nâng cao nhận thức chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên. Công tác nắm tình hình tư tưởng, dư luận xã hội trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân được thực hiện tốt, giúp Huyện ủy kịp thời nắm bắt và giải quyết các vấn đề phát sinh tại cơ sở.
Xác định cán bộ là gốc của mọi công việc, trong nhiều năm qua, huyện Kim Sơn luôn chú trọng thực hiện chặt chẽ, đúng quy trình, quy định công tác tổ chức cán bộ, coi trọng và làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên. Việc kiện toàn các chức danh cán bộ được thực hiện theo đúng quy trình, quy định, đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo thông suốt trong toàn hệ thống chính trị. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, kết nạp đảng viên được quan tâm. Trong năm, toàn huyện đã kết nạp được 309 đảng viên, đạt 122,6% chỉ tiêu (trong đó 75 đảng viên là người có đạo); thành lập 1 tổ chức Đảng trong doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước (Chi bộ Quỹ tín dụng nhân dân xã Kim Mỹ).
Đặc biệt, công tác chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ XXV, nhiệm kỳ 2025-2030 được triển khai nghiêm túc, chất lượng. Huyện đã thành lập các tiểu ban (Nhân sự, Văn kiện, Tuyên truyền và phục vụ, Hành động cách mạng), xây dựng kế hoạch, hướng dẫn cụ thể và phân công nhiệm vụ rõ ràng. Huyện cũng đã quyết định lựa chọn Đảng bộ xã Đồng Hướng tổ chức đại hội điểm cấp cơ sở, đồng thời thí điểm bầu bí thư cấp ủy tại đại hội thể hiện sự chủ động và quyết tâm đổi mới trong công tác tổ chức đại hội. Cùng với đó, Huyện ủy đã chỉ đạo rà soát các mục tiêu về công tác xây dựng Đảng, phát triển kinh tế - xã hội, đề ra các giải pháp cụ thể để hoàn thành các mục tiêu Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXIV, nhiệm kỳ 2020-2025.
Công tác xây dựng Đảng, chính quyền được triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả; hệ thống chính trị được củng cố ngày càng vững mạnh. Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được tăng cường. Công tác quốc phòng, an ninh, biên phòng, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, tạo môi trường ổn định cho phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương. Năm 2024, huyện Kim Sơn đã hoàn thành và vượt 12/12 chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2024 (trong đó có 7 chỉ tiêu vượt).
Những kết quả đạt được trong năm 2024 là tiền đề quan trọng để huyện Kim Sơn tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn tới, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Ninhbinh.gov.vn