Chị Nguyễn Thanh H – một nhân viên văn phòng tại Hà Nội chia sẻ, trong một lần trò chuyện với bạn qua Facebook messenger, người bạn của chị H đã chào và kết thúc câu chuyện nhưng đột nhiên bạn quay lại nhắn tin, hỏi vay tiền và đề nghị chuyển tiền vào một tài khoản ngân hàng.

Dù tên tài khoản trùng khớp với tên bạn của chị H nhưng chị vẫn thoáng nghi ngờ và yêu cầu gọi video để xác thực. Người bạn đồng ý ngay nhưng cuộc gọi chỉ kéo dài vài giây do "mạng chập chờn" - theo giải thích của người bạn.

Vì đã thấy mặt bạn mình trong cuộc gọi video, giọng nói cũng đúng, chị H không còn nghi ngờ và chuyển tiền. Tuy nhiên, chỉ sau khi chuyển tiền thành công, chị H mới biết mình đã mắc bẫy của hacker.

Cũng giống như chị H, trong thời gian gần đây, rất nhiều nạn nhân khác cũng bị lừa theo cách tương tự. Số tiền kẻ xấu lừa được từ tài khoản Facebook lên tới hàng chục triệu đồng.

Nửa cuối năm 2023, Tập đoàn Bkav liên tục nhận được các báo cáo và yêu cầu trợ giúp của nạn nhân về các vụ việc lừa đảo tương tự. Theo các chuyên gia của Bkav, trong trường hợp của chị H, kẻ xấu đã kiểm soát được tài khoản Facebook nhưng không lập tức chiếm đoạt hoàn toàn mà âm thầm theo dõi, chờ cơ hội giả làm nạn nhân để hỏi vay tiền bạn bè, người thân của họ.

Hacker sử dụng AI để tạo sẵn một đoạn video giả mạo gương mặt và giọng nói của chủ tài khoản Facebook (Deepfake). Khi được yêu cầu gọi điện video call để chứng thực, các đối tượng này đồng ý nhận cuộc gọi nhưng sau đó nhanh chóng ngắt kết nối để tránh bị phát hiện.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Tổng Giám đốc Trung tâm nghiên cứu mã độc (AntiMalware) của Bkav, cho biết, khả năng thu thập và phân tích dữ liệu người dùng thông qua AI cho phép tạo ra những chiến lược lừa đảo tinh vi. Điều này cũng có nghĩa là mức độ phức tạp của các kịch bản lừa đảo khi kết hợp giữa Deepfake và GPT sẽ ngày càng cao, khiến việc nhận diện lừa đảo sẽ khó khăn hơn rất nhiều.

Trước tình trạng trên, các chuyên gia Bkav khuyến cáo người dùng cần đặc biệt nâng cao cảnh giác, không cung cấp thông tin cá nhân (căn cước công dân, tài khoản ngân hàng, mã OTP…), không chuyển tiền cho người lạ qua điện thoại, mạng xã hội, các trang web có dấu hiệu lừa đảo.

Khi có yêu cầu vay hoặc chuyển tiền vào tài khoản qua mạng xã hội, người dân nên thực hiện các phương thức xác thực khác như gọi điện thoại hay sử dụng các kênh liên lạc khác để xác nhận lại.